1. Niedźwiedź i dziewica cud (ang. The Bear and Maiden Fair)

Znana i lubiana, szczególnie popularna na wszelkiego rodzaju ucztach i biesiadach, idealnie komponująca się z kuflem zimnego ale, jedna z ulubionych pieśni Roberta Baratheona – Niedźwiedź i dziewica cud. Prosta piosenka opowiadającą o niedźwiedziu zdążającym na jarmark w towarzystwie trzech chłopców i kozła, który to po drodze spotyka śliczną dziewicę oczekującą na rycerza, z początku niechętną wobec awansów kudłatego zwierza.

Autor: jubah

Tekst polski:

Był sobie niedźwiedź, wierz, jeśli chcesz
Czarno-brązowy, kudłaty zwierz!

Niedźwiedziu, czy iść na jarmark chcesz?
Jak to na jarmark, wszak dobrze wiesz,
że jestem niedźwiedź, kudłaty zwierz!

Poszli na jarmark, wierz, jeśli chcesz,
trzej chłopcy, koza i tańczący zwierz!
Szli tam, tańcząc, wierz, jeśli chcesz!

Och, słodka była dziewica cud,
która we włosach miała miód!
We włosach miód, we włosach miód!
We włosach miała słodki miód!

Niedźwiedź w powietrzu zwęszył miód!
I ryknął, czując nagły głód!
Niedźwiedź w powietrzu zwęszył miód!
I ryknął, czując nagły głód!
Kiedy w powietrzu zwęszył miód!

Jestem dziewica piękna jak cud,
nie tańczę z bestią, co je miód!
Je miód! Je miód!
Nie tańczę z bestią, co je miód!

Uniósł ją w górę, wierz, jeśli chcesz!
Chciałam rycerza, dobrze wiesz!
Nie dla mnie niedźwiedź, kudłaty zwierz!

Krzycząc, wierzgała dziewica cud,
ale on zlizał z jej włosów miód!
Z jej włosów miód! Z jej włosów miód!
Niedźwiedź zlizał z jej włosów miód!

Piszcząc wzdychała dziewica cud
Niedźwiedziu mój, śpiewała, tyś słodki jak miód!
I poszli na zachód albo wschód, niedźwiedź i dziewica cud.

Autor: Katerina Plotnikova

Tekst angielski:

A bear there was, a bear, a bear!
all black and brown, and covered with hair.
The bear! The bear!

Oh come they said, oh come to the fair!
The fair? Said he, but I’m a bear!
All black and brown, and covered with hair!

And down the road from here to there.
From here! To there!
Three boys, a goat and a dancing bear!
They danced and spun, all the way to the fair!
The fair! The fair!

Oh, sweet she was, and pure and fair!
The maid with honey in her hair!
Her hair! Her hair!
The maid with honey in her hair!

The bear smelled the scent on the summer air.
The bear! The bear!
All black and brown and covered with hair!

He smelled the scent on the summer air!
He sniffed and roared and smelled it there!
Honey on the summer air!

Oh, I’m a maid, and I’m pure and fair!
I’ll never dance with a hairy bear!
A bear! A bear!
I’ll never dance with a hairy bear!

The bear, the bear!
Lifted her high into the air!
The bear! The bear!

I called for a knight, but you’re a bear!
A bear, a bear!
All black and brown and covered with hair

She kicked and wailed, the maid so fair,
But he licked the honey from her hair.
Her hair! Her hair!
He licked the honey from her hair!

Then she sighed and squealed and kicked the air!
My bear! She sang. My bear so fair!
And off they went, from here to there,
The bear, the bear, and the maiden fair.

Wykonanie tej wpadającej w ucho piosenki mogliśmy zasłyszeć w serialu dwukrotnie. Wpierw w wykonaniu oddziału zbrojnych rodu Boltonów, w trzecim odcinku trzeciego sezonu:

Oraz jako piosenkę towarzyszącą napisom końcowym tego samego odcinka, w jak najbardziej współczesnym wykonaniu amerykańskiego zespołu The Hold Steady:

Inne wersje:

aut. christocakes

aut. Karliene

wykonanie polskie aut. Marcin W. P. Gąbka

W książkach, choć piosenka wzmiankowana jest wielokrotnie, jej tekst pojawia się tylko raz, kiedy błazen Butterbumps śpiewa ją na polecenie Królowej Cierni, aby zagłuszyć rozmowę kobiety oraz jej wnuczki Margaery z Sansą Stark.

Symbolika „Niedźwiedzia i dziewicy cud”

Kilka z relacji występujących w historii nawiązuje wyraźnie do tej wesołej piosenki.

Przede wszystkim Jorah Mormont i Daenerys Targaryen, gdzie smaczku sytuacji dodaje fakt, że ród z Wyspy Niedźwiedziej ma w herbie właśnie to zwierzę, wygnany rycerz sam wygląda jak owa kudłata bestia, Daenerys zaś często myśli o nim jako o swoim niedźwiedziu właśnie. Dodatkowo pała on namiętnością do królowej, ona zaś odrzuca jego względy… póki co. Czyżby piosenka sugerowała nam jak może zakończyć się ich historia? Warto dodać, że poprzedni związek Joraha z Lynesse Hightower również wpisuje się w konwencję „Niedźwiedzia i dziewicy cud”, zakończenie tu jest jednak znane i niezbyt szczęśliwe, jako że małżonka porzuciła Mormonta, gdy ten utracił swój majątek.

Do piosenki jak najbardziej pasują również Sandor Clegane i Sansa Stark. Piękna córka Neda i Catelyn ma głowę pełną marzeń o przystojnych rycerzach w lśniących zbrojach, przynajmniej do czasu kiedy poznaje prawdziwe oblicze Joffreya Baratheona i rycerzy Gwardii Królewskiej, którzy za nic mają swoje rycerskie przysięgi. Jedynym, który staje w jej obronie, okazuje się ten, którego Sansa bała się już od pierwszego spotkania, a który przerażenie wzbudzał samym swym wyglądem – Sandor Clegane, zwany Ogarem, o twarzy okrutnie poznaczonej rozległym poparzeniem. Ich relacja rozwija się przez cały pobyt Sansy w Królewskiej Przystani, aż do ucieczki Ogara i pewnego pocałunku, którego nie było (więcej o teorii z tym związanej tutaj).

Do tego wszystkiego pasuje również Jaime Lannister i Brienne z Tarthu, gdzie to ta ostatnia odgrywa rolę niedźwiedzia, przynajmniej jeśli chodzi o wygląd. To dzięki wpływowi Brienne Królobójca nie załamuje się całkowicie po utracie dłoni jak i przeżywa później wewnętrzną przemianę. Ślicznotka z kolei pod wpływem Jaime’a wyraźnie zaciera w pamięci wspomnienia o Renlym jako obiekcie jej uczuć, zastępując je nowym lordem dowódcą Gwardii Królewskiej. Kolorytowi ich historii dodaje przygoda w Harrenhal, kiedy to Jaime (pod wpływem snu, czyżby palce maczał w tym Bloodraven?) wraca do zamku, by uratować Brienne uwięzioną w dole z niedźwiedziem.

Autor: Marc Simonetti.

2. Deszcze Castamere (ang. Rains of Castamere)

Równie popularna, co niesławna, powstała jako wyraz uznania dla stanowczości i bezwzględności Tywina Lannistera, który bez litości zmiażdżył dwa zbuntowane wobec Casterly Rock rody – Tarbecków z Tarbeck Hall i Reynów z Castamere właśnie. Pierwszy zamek zburzono, drugi natomiast, w większej części znajdujący się pod ziemią, w pozostałościach starej kopalni złota, pozostawiono jako ruinę, mającą przypominać następnym chętnym do buntu, jaki los czeka tych, którzy sprzeciwią się Lannisterom. Pieśń opowiada o buncie i upadku Reynów oraz smutnym losie ich zamku. Tytuł utworu jest grą słów, jako że „Rains of Castamere” brzmi łudząco podobnie do „Reyns of Castamere”.

Tekst polski:

A kim to jesteś, rzekł dumny lord,
że muszę ci się kłaniać?
Jedynie kotem innej maści,
takiego jestem zdania.

W płaszczu czerwonym albo złotym
lew zawsze ma pazury.
Lecz moje równie ostre są
i sięgną twojej skóry.

Tak gadał ten lord Castamere
tęgiego zgrywając zucha,
Dziś w jego zamku płacze deszcz
którego nikt nie słucha.
Dziś w jego zamku płacze deszcz
i nie ma kto go słuchać.

Tekst angielski:

And who are you, the proud lord said,
that I must bow so low?
Only a cat of a different coat,
that’s all the truth I know.

In a coat of gold or a coat of red,
a lion still has claws,
And mine are long and sharp, my lord,
as long and sharp as yours.

And so he spoke, and so he spoke,
that lord of Castamere,
But now the rains weep o’er his hall,
with no one there to hear.
Yes now the rains weep o’er his hall,
and not a soul to hear.

Pieśń kilkukrotnie przewija się na łamach sagi i serialu. Tywin Lannister ostudził buntownicze zapędy lorda Farmana z Pięknej Wyspy, wysyłając do niego minstrela, który zagrał ową pieśń, Jaime Lannister rozkazuje Tomowi z Siedmiu Strumieni zaśpiewać ją Edmure’owi Tully’emu, by przypomnieć mu co się stanie, jeśli nie podda Riverrun, wykonywana jest też wielokrotnie podczas turnieju minstreli na uczcie weselnej Joffreya Baratheona i Margeary Tyrell. Najważniejszym jednak momentem jej wykonania są Krwawe Gody, kiedy to ów utwór staje się sygnałem do rozpoczęcia rzezi Robba Starka i jego ludzi.

Wykonanie tej pieśni mogliśmy usłyszeć wpierw w wykonaniu Bronna w odcinku dziewiątym drugiego sezonu, kiedy śpiewa ją wraz ze zbrojnymi rodu Lannisterów przed oblężeniem Królewskiej Przystani:

Z kolei podczas napisów końcowych tego samego odcinka możemy usłyszeć tę pieśń w wykonaniu amerykańskiego zespołu The National:

W dziewiątym odcinku sezonu trzeciego instrumentalne wykonanie tej pieśni daje początek Krwawym Godom:

W sezonie czwartym, muzycy (grani przez członków islandzkiego zespołu Sigur Rós) wykonują pieśń w odcinku drugim, podczas wesela Joffreya i Margeary.

Oraz ponownie, podczas trwania napisów końcowych tego samego odcinka.

Inne wersje:

aut. Karliene

aut. Jackie Evancho

aut. christocakes

aut. Taylor Davis & Peter Hollens

aut. Malukah

aut. Ryan Yunck

wykonanie polskie aut. Cheeseman/Grydzia

3. Żona Dornijczyka (ang. Dornishman’s Wife)

Piosenka opowiada o namiętnej przygodzie bohatera z piękną żoną Dornijczyka, oraz już nie tak szczęśliwym spotkaniu z ostrzem tego ostatniego.

Tekst polski:

Żona Dornijczyka była piękna jak wiosna,
jej pocałunki jak słońce gorące.
Ale miecz Dornijczyka z czarnej wykuty stali
pocałunki miał ostre i tnące.

Żona Dornijczyka przy kąpieli śpiewała
głosem słodkim jak owoc południa
Ale miecz Dornijczyka miał swą własną piosenkę,
a jego dotyk był zimny jak studnia.

Kiedy leżał na ziemi, mrok go zewsząd otaczał,
czuł, że krew mu już język zalewa.
Bracia przy nim uklękli, odmówili modlitwę,
a on zaśmiał się w głos i zaśpiewał:

„Bracia, ach bracia, moje dni są skończone,
życie zabrał mi Dornijczyk szalony,
Ale to nic nie szkodzi, wszyscy umrzeć musimy,
a jam poznał smak jego żony!”

Tekst angielski:

The Dornishman’s wife was as fair as the sun,
and her kisses were warmer than spring.
But the Dornishman’s blade was made of black steel,
and its kiss was a terrible thing.

The Dornishman’s wife would sing as she bathed,
in a voice that was sweet as a peach,
But the Dornishman’s blade had a song of its own,
and a bite sharp and cold as a leech.

As he lay on the ground with the darkness around,
and the taste of his blood on his tongue,
His brothers knelt by him and prayed him a prayer,
and he smiled and he laughed and he sung,

“Brothers, oh brothers, my days here are done,
the Dornishman’s taken my life,
But what does it matter, for all men must die,
and I’ve tasted the Dornishman’s wife!”

Pierwsze wykonanie tej piosenki, w odcinku szóstym sezonu piątego, znów zawdzięczamy znanemu w Westeros artyście, ser Bronnowi znad Czarnego Nurtu, którego występ podczas podróży przez Dorne zostaje brutalnie przerwany przez towarzyszącego mu Jaime’a Lannistera. Poznajemy tu początkową część piosenki. Bronn wykonuje jej końcówkę w następnym odcinku, siedząc w lochu Dorana Martella, przez co niestety nie mamy szansy usłyszeć środkowej części utworu.

Cooper i Darnell na gościnnych występach w Dorne

W książkach pieśń pojawia się dwukrotnie. Wpierw podczas pierwszego spotkania Jona Snowa z Mancem Rayderem na zimnej północy, kiedy to Król za Murem wykonuje tę piosenkę, dobre dziesięć tysięcy mil od gorących piasków Dorne. Drugi raz znów wykonawcą jest Mance Rayder, który pod imieniem Abla śpiewa ją w Winterfell. Dokonuje ryzykownej przeróbki tekstu, zmieniając bohaterkę pieśni z żony Dornijczyka na córkę człowieka z północy, co wzbudza tylko śmiech Boltonów.

Autor: Joshua Cairós

Inne wersje:

aut. Karliene

aut. christocakes

aut. Ryan Yunck

aut. TheValentineWolfe

4. Ostatni Olbrzym (ang. The Last of the Giants)

Pieśń ta, popularna wśród mieszkających za Murem wolnych ludzi, to smutna historia ostatniego z olbrzymów, a według Ygritte do jej wykonania potrzebny jest względnie niski głos.

Tekst polski:

Ooooooch, jestem ostatnim z olbrzymów,
do cna wymarł cały mój lud sławny.
Ostatnim z wielkich górskich olbrzymów,
którzy światem władali niedawno.

Och, mali ludzie ukradli me lasy,
skradli rzeki oraz górskie stoki.
Przegrodzili doliny me murem
i z ryb wszystkie okradli potoki.

W kamiennych salach ognie swe palą,
nad ostrymi się trudzą włóczniami.
A ja chodzę samotny po górach
nie zostało mi nic poza łzami.

W świetle słońca ścigają mnie z psami,
nocą w łowach im służą pochodnie.
Bo gdy ludzie tak mali pragną stać się większymi,
wzrost olbrzyma traktują jak zbrodnię.

Oooooooch, jestem OSTATNIM z olbrzymów,
lecz niedługo już zamknę powieki.
Zapamiętajcie pieśń moją, bo gdy mnie już nie będzie,
wszystkie pieśni umilkną na wieki.

Tekst angielski:

Ooooooh, I am the last of the giants,
my people are gone from the earth.
The last of the great mountain giants,
who ruled all the world at my birth.

Oh the smallfolk have stolen my forests,
they’ve stolen my rivers and hills.
And the’ve built a great wall through my valleys,
and fished all the fish from my rills.

In stone halls they burn their great fires,
in stone halls they forge their sharp spears.
Whilst I walk alone in the mountains,
with no true companion but tears.

They hunt me with dogs in the daylight,
they hunt me with torches by night.
For these men who are small can never stand tall,
whilst giants still walk in the light.

Oooooooh, I am the LAST of the giants,
so learn well the words of my song.
For when I am gone the singing will fade,
and the silence shall last long and long.

W książkach z jej wykonaniem spotykamy się tylko raz, kiedy to zastęp Tormunda Zabójcy Olbrzyma śpiewa ją wspólnie, a Jon Snow słyszy ją po raz pierwszy. Chłopak dziwi się, że pieśń wzbudza u Ygritte smutek i łzy. Choć wówczas olbrzymów są setki, wraz z następnymi wydarzeniami – bitwą pod Murem i nieszczęściami, które spadają na dzikich – populacja tej starożytnej rasy zmniejsza się, a kto wie, czy nie będziemy świadkami zniknięcia tego ludu z historii Westeros.

W serialu niestety nie mieliśmy okazji ujrzeć wykonania tej piosenki, niemniej tutaj możecie zapoznać się z kilkoma jej wersjami:

aut. Karliene

aut. christocakes

aut. Ryan Yunck

aut. Varol gündüzz

aut. TheValentineWolfe

5. Piosenka o Tyrionie i Shae, autorstwa Symona Srebrnego Języka

Minstrel Symon, zwący sam siebie Symonem Srebrnym Językiem, grywa na harfie i śpiewa dla Shae w jej posiadłości, przy czym dowiaduje się o jej związku z Tyrionem, co wykorzystuje następnie do szantażu tego ostatniego. Jeśli Krasnal nie zorganizuje mu występu na weselu Joffreya (gdzie na cześć siedmiu bogów ma śpiewać siedmiu minstreli), Symon ujawni Tywinowi i Cersei swoją wiedzę na temat Shae. Tyrion nakazuje Bronnowi zająć się tą sprawą, która znajduje swój koniec w misce gulaszu jednej z garkuchni Zapchlonego Tyłka. Słowa tej piosenki, o chłodnym dotyku złota, powracają do Krasnala, kiedy zastaje Shae w łóżku swojego ojca.

Tekst polski:

Jechał przez miejskie ulice
ze wzgórza na wysokości.
Po bruku, przez kręte zaułki
jechał do kobiecej czułości.

Była jego skarbem sekretnym
jego wstydem i nadzieją ratunku.
A twierdza i łańcuch były niczym
wobec jej pocałunków.

Refren:
Bo od złotych dłoni zawsze chłodem wionie, a dotyk
kobiety jest ciepły…

Tekst angielski:

He rode through the streets of the city,
down from his hill on high,
O’er the wynds and the steps and the cobbles,
he rode to a woman’s sigh.

For she was his secret treasure,
she was his shame and his bliss.
And a chain and a keep are nothing,
compared to a woman’s kiss

Refrain:
For hands of gold are always cold, but a woman’s hands are warm…

Wykonanie:

aut. Ryan Yunck

aut. christocakes

aut. TheValentineWolfe

6. Pieśń o Siedmiu (ang. The Song of the Seven)

Opowiada o Siedmiu, bogach południa Westeros, wśród których znajdują się Ojciec, Matka, Wojownik, Starucha, Kowal, Dziewica i Nieznajomy, a wiarę w których przywiedli na te ziemie Andalowie. W piosence brak jest zwrotki o Nieznajomym, bogu odpowiedzialnym za aspekt śmierci, ponieważ o nim się nie śpiewa, choć ostatnią zwrotkę można pośrednio uznać za odnoszącą się do niego – zamknięcie oczu może bowiem dotyczyć zarówno zapadnięcia w sen, jak i śmierci.

Tekst polski:

Ojciec osądza nasze czyny,
waży zasługi oraz winy,
I mimo bardzo srogiej miny
kocha swe małe dzieci.

Matka dar życia nam daruje,
każdą się żoną opiekuje,
Uśmiechem spory powstrzymuje
i kocha małe dzieci.

Wojownik przeciw wrogom stoi,
niczego w ogóle się nie boi,
Z mieczem i z tarczą, w hełmie, w zbroi
strzeże swych małych dzieci.

Starucha panią jest mądrości,
wie, co przyniesie los w przyszłości,
Z jej złotej lampy snop jasności
oświetla drogę małym dzieciom.

Kowal się dniem i nocą trudzi,
by ład wprowadzić w świecie ludzi.
Ani na chwilę go nie nudzi
praca dla małych dzieci.

Dziewica wśród gwiazd tańczy bosa,
usłyszysz ją w kochanków głosach.
Lotu uczy ptaki na niebiosach
i sny zsyła małym dzieciom.

Tych Siedmiu Bogów byt nam dało
i zawsze naszych słów słuchało.
Zamknijcie oczy, śpijcie śmiało
oni was widzą, małe dzieci.
Zamknijcie oczy, śpijcie śmiało,
oni was widzą, małe dzieci.

Autor: mustamirri

Tekst angielski:

The Father’s face is stern and strong,
he sits and judges right from wrong.
He weighs our lives, the short and long,
and loves the little children

The Mother gives the gift of life,
and watches over every wife.
Her gentle smile ends all strife,
and she loves her little children

The Warrior stands before the foe,
protecting us where ever we go.
With sword and shield and spear and bow,
he guards the little children.

The Crone is very wise and old,
and sees our fates as they unfold.
She lifts her lamp of shining gold
to lead the little children.

The Smith, he labors day and night,
to put the world of men to right.
With hammer, plow, and fire bright,
he builds for little children.

The Maiden dances through the sky,
she lives in every lover’s sigh.
Her smiles teach the birds to fly,
and gives dreams to little children.

The Seven Gods who made us all,
are listening if we should call.
So close your eyes, you shall not fall,
they see you, little children.
Just close your eyes, you shall not fall,
they see you, little children.

W książkach ta piosenka pojawia się, gdy Samwell Tarly śpiewa ją dziecku Goździk podczas wędrówki w stronę Muru. Gdy Sam był dzieckiem, septon z Horn Hill śpiewał ją jemu i jego siostrom, gdy była pora iść spać.

Wykonanie:

aut. Karliene

aut. Ryan Yunck

7. Dzielny Danny Flint (ang. Brave Danny Flint)

Pieśń o dziewczynie, która przebrała się za mężczyznę, żeby dołączyć do Nocnej Straży. Została jednak ujawniona, a następnie zgwałcona i zamordowana, a jej duch ponoć wciąż czasami straszy w Nocnym Forcie, opuszczonym zamku tego zakonu.

Duch Danny’ego Flinta w Nocnym ForcieAutor: Victoria Frances

Choć tekstu tej piosenki nie ma na kartach książki, tutaj możecie zapoznać się z jej autorskim wykonaniem:

aut. Varol gündüzz

8. Pieśń o Matce

Opowiada o jednej z Siedmiu, Matce, a Sansa Stark śpiewa ją w trakcie Bitwy nad Czarnym Nurtem, kiedy Ogar zjawia się w jej sypialni i żąda obiecanej mu wcześniej pieśni.

Tekst polski:

Dobra Matko, źródło łaski
ocal naszych synów z wojny,
uchroń ich od strzał i mieczy
niechaj ujrzą dzień spokojny.

Dobra Matko, siło kobiet,
pomóż córkom przetrwać trwogę,
ugaś gniew i ucisz furię,
wskaż nam wszystkim lepszą drogę.

Tekst angielski:

Gentle Mother, font of mercy,
save our sons from war, we pray,
stay the swords and stay the arrows,
let them know a better day.

Gentle Mother, strength of women,
help our daughters through this fray,
soothe the wrath and tame the fury,
teach us all a kinder way.

W serialu Sansa śpiewa ją wraz z kobietami skrytymi w Twierdzy Maegora, również w trakcie wspomnianej bitwy, w odcinku dziewiątym drugiego sezonu:

Inne wersje:

aut. Karliene

aut. christocakes

aut. Ryan Yunck

aut. Letomi Undercover

9. Piosenka o królu Robercie

Ta piosenka w książce jest tylko wspomniana, nieznany z imienia bard śpiewa ją w Królewskiej Przystani po śmierci króla Roberta, a tekst opowiada o walce króla ze świnią, w domyśle dzikiem, który go zabił, ale tekst sugeruje też, że może chodzić o królową Cersei Lannister. Dobry król Joffrey skazuje barda na wybranie, co ma być mu ucięte – język czy palce. W serialu treść jest bardziej bezpośrednia, autorem piosenki jest Marillion, a jej wykonanie i wydanie wyroku możecie zobaczyć tutaj:

Tekst angielski:

The boar’s great tusks, they boded ill, for good King Robert’s health
And the beast was every bit as fat as Robert was himself

But our brave king cried “Do your worst, I’ll have your ugly head.”
“You’re nowhere near as murderous as the Lion in my bed!”

King Robert lost his battle and he failed his final test
The Lion ripped his balls off and… the boar did all the rest

Która z wymienionych pieśni podoba Wam się najbardziej?